Carlo Collodi, schepper van Pinokkio

Heel veel ouderen van nu zijn opgegroeid met het boek Pinokkio. Het boek fascineerde hen - of niet -, maar wie de auteur ervan nou eigenlijk was en wat de achtergronden ervan waren, vroegen ze zich natuurlijk niet af. De naam van die auteur, Carlo Collodi. is bijna helemaal verdwenen achter zijn schepping. Hoe kwam deze journalist, theatercriticus en tijdschriftredacteur tot het schrijven van dit bijna sprookjesachtige boek? Dit soort vragen wordt deze avond beantwoord.

In deze serie valt bij Pinokkio het sterkst op dat de auteur ervan vrijwel volledig achter zijn literaire schepping is verdwenen: Carlo Collodi. En dit is dan weer een pseudoniem, namelijk van Carlo Lorenzini (1826-1890). Lorenzini was een Florentijns journalist, met name theatercriticus, en schrijver van o.a. enkele verhalenbundels — o.a. Macchiete (1880) en Occhi e nasi (1881) —, enig theaterwerk, diverse schoolboeken, en bovendien redacteur van enkele tijdschriften. In een daarvan verscheen in 1881-83 in 36 afleveringen zijn beroemdste boek. De illustraties waren van een — toen nog — anonieme tekenaar, voor de boekuitgave van 1883 tekende Enrico Mazzanti.

Collodi’s bekendste boek heeft veel naweeën gehad, vooral op het witte doek: de eerste verfilming dateert van 1911, de laatste komen van Disney en Spielberg. Ook theaterversies waren er te zien (in 2010 nog de straatopera Pinocchio in Love door het Ricciotti Ensemble). Paus Johannes Paulus I schreef Pinokkio in 1972 een brief over de liefde. De beroemde marionet is de mascotte voor het WK wielrennen 2013 in Toscane. En natuurlijk wekte hij ook fallische associaties…

Wanneer en waar schreef Collodi zijn Pinocchio en welke waren zijn inspiratiebronnen? Dat zijn de centrale kwesties deze avond.

Iets over de serie Schepper voor twee zielen
In de wereldliteratuur komt een aantal boeken voor die geliefd zijn onder kinderen, en dat onverminderd blijven als die kinderen volwassen zijn geworden. Over die boeken gaat de nieuwe serie "Schepper voor twee zielen". Wat is het verhaal achter die boeken? Wie waren hun schrijvers, hoe kwamen die boeken tot stand, wat wilden die schrijvers eigenlijk met die boeken? En vanwaar die blijvende geliefdheid? Als kind vraag je je dat niet af, als volwassene kom je er meestal niet toe om die vragen te stellen, laat staan ze te beantwoorden. Dit gebeurt nu wel bij Antoine Saint-Exupéry en zijn Kleine Prins (14-10-2011), Lewis Carroll en zijn Alice (9-12-2011), Carlo Collodi en zijn Pinokkio en tot slot A.A. Milne en zijn Winnie de Poeh (in 2012).

Niels Bokhove
is filosoof en actief op het gebied van literatuurgeschiedenis. Van hem kwam in 2010 Awaters spoor. Literaire omzwervingen in het Utrecht van M. Nijhoff uit. In april jl. verscheen zijn grote artikel over Thomas Bernhards geboorte en eerste levensmaanden in Nederland. Voltooit momenteel een boek over de literaire activiteiten tussen 1932 en 1973 in de Utrechtse boekhandel Broese onder directeur Chris Leeflang. Publiceerde eerder over Franz Kafka en diverse andere Midden-Europese schrijvers. Maakte voor Salon Saffier de succesvolle serie Schrijvers onder Habsburg. Was voor een filosofiehistorisch project verbonden aan de Universität Mannheim.

Marjan Volbeda
maakte en speelde na haar opleiding aan de Academie voor Expressie door Woord en Gebaar en de Pedagogische Academie veel voorstellingen voor jeugd en jongeren. Bijvoorbeeld Kikker en Pad naar de verhalen van Arnold Lobel in samenwerking met Theater Van Wanten en Leuk dat je er bent, nou dag naar verhalen van Toon Tellegen met Theater Vandenbulck. Zeer succesvol was haar solovoorstelling Over alles lag een blauwe glans op basis van De kleine zeemeermin van H.C. Andersen. Ze schreef ook diverse libretto’s voor muziektheaterproducties. In opdracht van ZIMIHC maakte ze voor middelbare scholen de voorstelling Powezie zien, ruiken, proeven en voor stichting Kinderen en Poëzie De lettermachine. Naast haar activiteiten voor het jeugdtheater speelt zij in producties voor volwassenen, recent in de voorstelling Bar.