vrijdag 17 oktober 2014 | 20:15 | Lezing, Voordracht
portret van de Italiaanse schrijver, verleider en politicus
door Reinier Speelman, kenner van de Italiaanse literatuur
voordracht door actrice Albertine de Kanter
beeld- en geluidsmateriaal
Gabriele d’Annunzio (1863-1938) is een schrijver met een bewogen levensloop en een omvangrijk oeuvre van poëzie, proza, drama, journalistiek werk en duizenden brieven. Een fascinerend figuur die ook door zijn decadente levenswijze en zijn vele vrouwen, onder wie de beroemde toneelspeelster Eleonora Duse - voor wie hij een goot aantal toneelstukken schreef -, én zijn politieke acties grote beroering wekte. In de eerste wereldoorlog bombardeerde hij Wenen met propagandapamfletten, werd hem een oog uitgeschoten; in 1919 veroverde hij met 7000 nationalisten en futuristen de stad Fiume die hij uitriep tot volksrepubliek en bezet hield tot 1921. De laatste jaren van zijn leven trok hij zich terug in zijn landhuis/museum Il Vittoriale in Gardone aan het Gardameer.
Een portret van een sleutelfiguur in de Italiaanse en Europese cultuur van het fin de siècle.
Gabriele d’Annunzio (Pescara 1863) is een schrijver met een bewogen levensloop en een omvangrijk oeuvre van poëzie, proza, drama, journalistiek werk en duizenden brieven. Een fascinerend, zeer belezen, figuur die op zijn zestiende een reeks gedichten schreef die op kosten van zijn familie gepubliceerd werd. Met Primo vere was zijn naam gevestigd. Al snel verkeerde hij als een Italiaanse Proust in aristocratische kringen en trouwde op zijn twintigste met een Italiaanse freule. Verhoudingen met vele vrouwen volgden. waaronder die met de beroemde toneelspeelster Eleonora Duse, voor wie hij een goot aantal toneelstukken schreef.
De bijzonderheden van zijn relaties legde hij vast in zijn gedichten, in zijn min of meer autobiografische romans Il Piacere, L’Innocente, Trionfo della morte en Il fuoco, en in zijn vele brieven.
In Italië was hij de eerste die de cultus van het decadentisme uitdroeg. Rond zijn tweeëndertigste jaar begon hij zich, mede als gevolg van zijn bewondering voor Nietzsche, met politiek bezig te houden. Voor zijn schuldeisers ontvluchtte hij vijftien jaar later zijn land en vertrok naar Frankrijk. Weer later ging hij vrijwillig in militaire dienst, waarover hij veel gedichten publiceerde. Hij bleek een heldhaftig krijgsman te zijn.
Zijn politieke acties wekten grote beroering. In de Eerste Wereldoorlog bombardeerde hij Wenen met propagandapamfletten, en veroverde hij in 1919 met nationalisten en futuristen de stad Fiume die hij uitriep tot volksrepubliek en zestien maanden bezet hield. Kort was hij lid van de fascistische partij. De laatste jaren van zijn leven trok hij zich terug in zijn villa ‘Il Vittoriale’ in Gardone aan het Gardameer, waar hij gezeten aan zijn schrijftafel in 1938 stierf aan een hersenbloeding. Na zijn dood werd de villa, met zijn uitgestrekte park en mausoleum, een museum.
In Salon Saffier schetsen Reinier Speelman en Albertine de Kanter een portret van de befaamde en beruchte Italiaanse schrijver Gabriele d’Annunzio, die alom beschouwd wordt als een sleutelfiguur in de Italiaanse en Europese cultuur van het fin de siècle. Op maandag 20 oktober wordt de verfilming van zijn roman L'Innocente, door regisseur Luchino Visconti, vertoont, voorafgegaan door een inleiding van Reinier Speelman.
Reinier Speelman
studeerde Italiaans in Leiden, promoveerde er en was daar ook docent. Vanaf 1987 is hij als docent (o.a. oude en moderne Italiaanse letterkunde, vertalen en Italiaanse kunst en cultuur) en onderzoeker (vooral van de joods-Italiaanse letterkunde na de Tweede Wereldoorlog) verbonden aan de Universiteit Utrecht. Van zijn hand verschenen vele publicaties over de Italiaanse literatuur, in het bijzonder over Primo Levi, wiens werk Speelman veelvuldig vertaalde. Daarnaast stelde hij een aantal bloemlezingen samen met hedendaagse Italiaanse verhalen, bv. Een Italiaanse zomer en Primavera. Naast zijn universitaire arbeid is hij actief als zelfstandig vertaler, geeft hij lezingen over de Italiaanse film, boekverfilmingen en over de actrice Anna Magnani en organiseert hij cultuurreizen naar Italië, Turkije en Cyprus. Speelman is gefascineerd door steden als Venetië, Triëst, Ferrara en Napels.
Albertine de Kanter
besloot na haar rechtenstudie haar droom te volgen en te gaan acteren. Zij nam acteerlessen en volgde workshops onder andere bij Dora van der Groen, Ton Lutz, Lukas Borkel en Helmert Woudenberg. Vanaf 1992 combineert zij het spelen in theaterproducties met verschillende gastrollen in series en films. Ook is zij regelmatig te zien in commercials. Sinds 2006 is zij actief met haar eigen gezelschap Theatergroep Plankgas. Zie verder www.theatergroep-plankgas.nl.