Seumas O’Kelly

Seumas O’Kelly (1881-1918) – ook wel de in Ierland geboren Tsjechov genoemd - groeide op in het aartsconservatieve Ierland van rond 1900 en werd journalist, hoewel zijn passie uitging naar de literatuur. Hij schreef korte verhalen, novellen en toneelstukken en was niet in de laatste plaats activist in de Ierse bevrijdingsbeweging Sinn Féin, de politieke tak van de Irish Republican Army (IRA). Hij werkte als hoofdredacteur van Nationality, de krant van Sinn Féin. Als gevolg van een inval van Britse soldaten op de redactie van de krant in Dublin kreeg hij een hersenbloeding waaraan hij in 1918 overleed, achtendertig jaar oud. Zijn begrafenis werd een overweldigende politieke demonstratie en zijn status als ‘nationalistisch martelaar’ leidde tot de publicatie – postuum - van veel van zijn werken.
Zo ook werd zijn novelle The Weaver’s Grave in 1919 gepubliceerd, inmiddels vertaald in diverse talen en door pers en publiek alom beschouwd als een meesterwerk. Ook James Joyce, O’Kellys klasgenoot op het University College van Dublin, waardeerde de poëtische en tragikomische novelle en gebruikte naar verluidt een thema eruit in zijn Ulysses. O’Kellys klassieker verscheen in 2023 in een Nederlandse vertaling.
Robert Dorsman vertelt over Seumas O’Kelly en Het graf van de wever en betoogt waarom hij meent dat de novelle teruggaat op de Ierse mythen en sagen, kortom op de Keltische oorsprong van Ierland en dus minder van doen heeft met het katholieke Ierland zoals wij het kennen.
Michiel Bijmans draagt fragmenten voor uit Het graf van de wever.

Het graf van de wever vertelt het verhaal van twee oude mannen, spijkerslager Meehaul Lynskey en steenbikker Cahir Bowes en brengt de lezer naar een oude begraafplaats op het Ierse platteland. Lynskey en Bowes zijn niet alleen. In hun gezelschap bevinden zich twee grafdelvers en een jonge weduwe, van wie de man onlangs is overleden. De zoektocht naar het graf waarin de overleden wever, Mortimer Hehir, moet worden bijgezet verloopt moeizaam. Telkens mislukken de pogingen van de beide mannen om het juiste graf te vinden en hun gebakkelei neemt ten slotte groteske vormen aan. Ook is deze vertelling het verhaal over de dodenakker – Cloon na Morav – zelf en dus over zijn bewoners. Een vertelling over dood én leven waarin subtiele zwarte humor niet ontbreekt.

Robert Dorsman (Utrecht 1955)
is sinds 1986 actief als vertaler. Hij vertaalt proza en poëzie van talloze Zuid-Afrikaanse schrijvers en dichters uit het Engels en het Afrikaans. In 2021 verscheen zijn vertaling van Ingrid Winterbachs roman Roerige tijden. Hij vertaalde al het proza en de poëzie van Antjie Krog (de poëzie deels samen met Jan van der Haar en Alfred Schaffer; de door hen drieën vertaalde bundel Medeweten werd genomineerd voor de Filter Vertaalprijs 2016). Met Adriaan van Dis stelde hij een bloemlezing samen met de honderd mooiste gedichten in het Afrikaans: O wye en droewe land.
Ook vertaalde Dorsman Britse, Caribische, Afrikaanse en Amerikaanse literatuur, o.a. van Updike, Whitehead, Washington, Alice Walker (VS), Achebe (Nigeria), Braithwaite (Cariben), Woodward en Johnny Pitts (GB). Bij uitgeverij Zirimiri verscheen zijn Nederlandse vertaling van The Weaver’s Grave van de Ier Seamus O’ Kelly. In Salon Saffier sprak hij eerder over de Zuid-Afrikaanse schrijfster Elisabeth Eybers.

Michiel Bijmans
studeerde in 2007 af aan ArtEZ Toneelschool Arnhem. Sindsdien is hij werkzaam als acteur, dramaturg, docent en (spel)begeleider/ eindregisseur. Michiel speelde onder meer in voorstellingen van Daniël van Klaveren, HNTJong, Bonheur Theaterbedrijf en in voorstellingen die hij in ensemblebezetting maakte en speelde.
Michiel is werkzaam als artistiek teamlid/ dramaturg bij Theater Sonnevanck. Hiernaast is hij als docent betrokken bij ArtEZ University of the Arts.
Op het podium van Salon Saffier vertolkte Michiel eerder de rol van Georg Bendemann in Das Urteil in ‘De Nacht van Kafka’. Verder droeg hij teksten voor van Jean Cocteau, Hemingway, Rilke en Camus.