vrijdag 11 maart 2011 | 20:15 | Theatervoorstelling
One woman play met teksten van de Amerikaanse schrijfster DOROTHY PARKER
door Evrim Kurç, actrice
herhaald op za 12 maart 20.15 u. en zo 13 maart 15.00 u.
Dorothy Parker (1893-1967), een unieke verschijning in de Amerikaanse literatuur, boekte in de jaren twintig en dertig grote successen als eigenzinnig schrijfster van korte verhalen. 'Onweerstaanbaar geestig' zo omschreef de NRC ooit haar vlijmscherpe, satirische en psychologische schetsen van in de liefde vastgelopen vrouwen en verhalen over het lege en hypocriete leven van de upper classes.
Actrice Evrim Kurç speelt een aantal van Parker’s teksten in een bewerking en regie van Boris van den Wijngaard; een theatermonoloog met muziek van de legendarische Cole Porter.
Dorothy Parker werd in 1893 in een arm gezin in New Jersey geboren. Toen ze zes jaar oud was stierf haar Schotse moeder, waarna ze al spoedig met haar hertrouwde joods-Duitse vader naar New York verhuisde. Haar stiefmoeder beschouwde ze als de dienstmeid. Om na de dood van haar vader in 1913 geld te verdienen ging ze piano spelen bij een balletschool. Intussen maakte ze vele gedichten en werkte Parker als journaliste voor de modebladen Vogue en Vanity Fair, later bij The New Yorker. Daar schreef ze onder meer kritieken, columns, recensies, toneel, poëzie en korte verhalen, altijd geïnspireerd op haar eigen leven en vaak met de relatie tussen man en vrouw als thema. Haar schrijfstijl kenmerkt zich door een spottende, maar geestige tong die door velen werd bewonderd, maar ook gevreesd. De melange van arrogantie, vernietigende ironie, luchtigheid en geestigheid maakt van haar een complexe, maar uitzonderlijke krachtige schrijfster. Hoewel de geschiedenis haar beschrijft als humorist overleefde zij twee zelfmoordpogingen, een abortus, een miskraam en de zelfmoord van haar tweede man.
Schrijven en humor leken een geneeskrachtige werking te hebben. In de jaren twintig van de vorige eeuw werd Parker gezien als een veelbelovend schrijfster. Tussen 1919 en 1929 lunchte ze elke dag in het nu beroemde Algonquin Hotel. De gesprekken die de leden van de ‘Alconquin Round Table’ - een groep New Yorkse intellectuelen en journalisten die de smaakmakers waren van het culturele leven - voerden vonden via verschillende geschreven media hun weg door het hele land, met vaak geestige opmerkingen van Parker erin. In 1926 reisde ze naar Europa, waar ze Hemingway en Fitzgerald ontmoette. Datzelfde jaar werd haar (bestseller)poëziebundel Enough Rope uitgegeven. Andere bundels met verhalen en gedichten zouden volgden. In Nederlandse vertaling verscheen haar werk voor het eerst in 1969.
Parker bleef tot op hoge leeftijd schrijven voor tijdschriften en kranten. Ze stierf uiteindelijk in 1967 aan een hartaanval in haar hotelkamer in New York. Omdat zij zich haar hele leven heeft ingezet voor gelijke burgerrechten, liet zij haar bezit na aan de Dr. Martin Luther King Jr. foundation. Toen hij in 1968 werd vermoord, werd Parkers nalatenschap doorgegeven aan de National Association for the Advancement of Colored People, die in 1988 haar resten begroef in de tuin van hun hoofdkwartier in Baltimore. Als epitaaf staan onder meer de door haar voorgestelde woorden geschreven: 'Excuse my dust.'
Evrim Kurç
was na haar opleiding aan de Toneelschool in Utrecht te zien in diverse theater- en televisieproducties. Tijdens haar opleiding speelde ze onder andere in Mijn liefste vijand, een voorstelling van Helmert Woudenberg, in de tragi-komische muziekvoorstelling Swinging Miss Christmas van ‘Alba Theaterhuis’ en De doorspeler van Ramsey Nasr. Daarnaast had ze rollen in bedrijfsfilms en televisieseries zoals De co-assistent. Tijdens het festival Pessoa in Nederland speelde ze met veel succes in Koningskinderen. Recent vervulde ze een rol in de voorstelling Groen ik houd zo van je groen met teksten van Federico García Lorca.